24 Απριλίου 1915 . Μία από τις μελανότερες σελίδες στην ιστορία της ανθρωπότητας, ημερομηνία έναρξης της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τους νεότουρκους. 105 χρόνια μετά, σκύβουμε ευλαβικά το κεφάλι και αποτείνουμε φόρο τιμής στη μνήμη των θυμάτων. Η σκέψη μας είναι κοντά στον λαό της Αρμενίας, την αρμενική διασπορά και τους αρμενίους της Ελλάδας και της Κύπρου.
Απόσπασμα κειμένου του Άρμεν Μαρσουμπιάν από τον κατάλογο της έκθεσης “Αρμένιοι Φωτογράφοι της Νίκαιας 1922-1960”
“Παρά την εκεχειρία του 1918, η εξόντωση της κοινότητας των Αρμενίων είχε λάβει τέτοιες διαστάσεις, ώστε δεν άφηνε περιθώρια επιστροφής σε φωτογραφικές δραστηριότητες ανάλογες εκείνων πριν από τον πόλεμο. Το εργαστήριο στη Σαμψούντα επαναλειτούργησε μεν, αλλά ο Τσολάκ και ο Αράμ αφιέρωναν μεγάλο μέρος του κόπου και του χρόνου τους στη διάσωση εκατοντάδων λιμοκτονούντων ορφανών που περιφέρονταν αβοήθητα στην ύπαιθρο. Ο Αράμ άνοιξε ένα ορφανοτροφείο στη Σαμψούντα, ενώ ο Τσολάκ και η Μαριάμ συνέδραμαν τους Αμερικανούς στο φιλανθρωπικό τους έργο για τα ορφανά στη Μερζιφούντα. Αμφότεροι οι αδελφοί απαθανάτιζαν εκατοντάδες φορές τα ορφανά για να ενισχύσουν την προσπάθεια της οργάνωσης Near East Relief-NER (Βοήθεια στην Εγγύς Ανατολή) να συγκεντρώσει πόρους για τη διάσωση των Αρμενίων”.
* Άρμεν Μαρσουμπιάν, “Πάθος για τη Φωτογραφία: Η ιστορία της οικογένειας Διλδιλιάν”, απόσπασμα.
Λεζάντα φωτογραφίας: Τσολάκ & Αράμ Διλδιλιάν, Τα πρώτα πέντε ορφανά που έσωσε ο Αράμ Διλδιλιάν με Αρμένιο ιερέα, π. αρχές 1919, The Dildilian Family Archive.